رادیوگرافی پانورامیک یا رادیوگرافی OPG چیست؟

در واقع یک اسکن پانورامیک با اشعه ایکس دندان از فک بالا و پایین است. گاهی اوقات با نام اختصاصی Orthopantomagraph یا Panorex نیز نامیده می شود. این یک نمای دو بعدی صاف از یک نیم دایره از گوش تا گوش را نشان می دهد. اشعه ایکس پانورامیک اجازه می دهد تا تصاویری از چندین زوایای مختلف گرفته شود تا تصویر پانورامای مرکب را تشکیل دهد، جایی که فک بالا و فک پایین را کامل نشان میدهد.ساختارهایی که خارج از ناحیه مشاهده شده هستند تار هستند.

رادیو گرافی او پی جی همچنین تعداد، موقعیت و رشد همه دندان‌ها از جمله دندان‌هایی را که هنوز رویش نیافته‌اند یا از لثه بیرون نیامده‌اند را نشان می‌دهد. این عکس با عکس های کوچکی که دندانپزشکان از نزدیک از دندان ها می گیرند متفاوت است. جزئیات کمتری را نشان می دهد، اما محدوده دید بسیار وسیع تری را نشان می دهد.رادیوگرافی opg می تواند به ویژه برای بررسی مناطقی ماaنند دندان عقل یا رشد فک و دندان های کودک مفید باشد. همچنین اغلب برای بررسی مفصل تمپورو ماندیبولار کمک میکند.

مزیت اصلی تصاویر پانوراما/OPG

1.  پوشش گسترده استخوان های صورت و دندان ها از جمله TMJ (مفصل گیجگاهی فکی)
2.  دوز کم تابش بیمار
3.  راحتی معاینه برای بیمار
4.  قابلیت استفاده در بیمارانی که در باز کردن دهان خود محدودیت دارند
5.  زمان کوتاهی برای تولید تصویر لازم است
6.  کمک بصری مفید در آموزش بیمار و ارائه مورد

 لازم است بیمار هر گونه جواهرات یا اقلام فلزی را از اطراف سر و گردن بردارد زیرا می تواند با تصویر تداخل کند و اشعه ایکس را مسدود کند.  این رادیو گرافی معمولاً حدود 3 دقیقه طول می کشد تا تکمیل شود، تنها 20 ثانیه از آن ، صرف دا دن اشعه می شود .

انواع رادیوگرافی دندان و کاربرد آنها

انواع رادیوگرافی های دندانی یا اشعه ایکس وجود دارد که ما می گیریم. رادیوگرافی های دندانی را می توان به طور کلی به دو دسته تقسیم کرد:

داخل دهانی : جایی که فیلم اشعه ایکس در داخل دهان قرار دارد.

خارج دهانی : جایی که فیلم اشعه ایکس در خارج از دهان قرار دارد.

رادیوگرافی داخل دهانی دندان

 رادیوگرافی های گاز گرفتن یا بایت وینگ

 این رادیوگرافی ها معمولاً رادیوگرافی های غربالگری معمولی هستند که از بیماران گرفته می شود. برای ارزیابی دندان های خلفی یک بایت وینگ برای هر طرف گرفته می شود. اینها معمولاً به صورت افقی انجام می شوند، اما می توان آنها را به صورت عمودی نیز برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر انجام داد.

بایت وینگ ها به 2 دلیل اصلی مفید هستند:

 ارزیابی پوسیدگی : آنها می توانند به شناسایی پوسیدگی هایی که از نظر بالینی قابل تشخیص نیستند مانند پوسیدگی بین پروگزیمال یا پوسیدگی عود کننده زیر روکش کمک کنند.

 ارزیابی استخوان : آنها می توانند سطح استخوان در بیماران را نشان دهند ، معمولاً از دست دادن زودهنگام استخوان با این رادیو گرافی ها بررسی می شود .

 رادیوگرافی پری اپیکال

رادیوگرافی پری اپیکال (در اطراف آپکس) معمولاً برای ارزیابی دندان ها استفاده می شود. آنها جزئیات بیشتری از ساختارهای اطراف دندان را در اختیار ما قرار می دهند.

رادیوگرافی پری آپیکال به دلایل متعددی استفاده می شود:

 ارزیابی آسیب شناسی پری اپیکال

رادیوگرافی پری اپیکال می تواند به ارزیابی وجود عفونت پری آپیکال مرتبط با دندان کمک کند. این ضایعات معمولا به عنوان یک ناحیه رادیولوسنت ظاهر می شود. سایر آسیب شناسی و بیماری های پری آپیکال نیز ممکن است قابل مشاهده باشد مانند سمنتوبلاستوما و غیره.

 درمان روت کانال: رادیوگرافی پری اپیکال را می توان در زمان درمان روت کانال برای ارزیابی پیشرفت مراحل از جمله رادیوگرافی طول کانال و کنترل روت کانال استفاده کرد.

 بیماری پریودنتال: رادیوگرافی پری اپیکال استاندارد طلایی برای این بیماران است. از آنها می توان برای ارزیابی موارد از دست دادن استخوان متوسط ​​تا شدید استفاده کرد.

 دندان های نابجا: رادیوگرافی پری اپیکال را می توان برای شناسایی دندان های نابجا با استفاده از تکنیک پارالکس (که در آن 2 پری اپیکال در موقعیت های مختلف برای ارزیابی محل گرفته می شود) استفاده کرد.

 ارزیابی ریشه دندان: این ممکن است قبل از کشیدن دندان، به ویژه برای دندان عقل، مهم باشد.

رادیوگرافی اکلوزال

این ها می توانند فک بالا، یا اکلوزال های فوقانی، یا فک پایین، اکلوزال های تحتانی باشند. برای این نوع رادیوگرافی، ، فیلم اشعه ایکس به صورت افقی بین دندان ها قرار می گیرد.

این رادیوگرافی ها به دلایل مختلفی مفید هستند:

1.  شناسایی دندان های نابجا یا نهفته
2.  شناسایی سنگ‌های بزاقی - خصوصا مواردی که غده زیر فکی انسداد دارد، مفید است.
3.  شناسایی آسیب شناسی، از جمله کیست های با گسترش باکولینگوال
4.  شناسایی اجسام خارجی

 با توجه به اینکه فیلم بین دندان ها قرار می گیرد، نماهای اکلوزال نیز در بیماران مبتلا به تریسموس مفید است.

 رادیوگرافی های خارج دهانی دندان

 رادیوگرافی پانورامیک (OPT/DPT/OPG)

 این نما با دستگاهی که دور سر بیمار می چرخد ​​گرفته می شود. آنها یک نمای کلی از دندان و همچنین آناتومی اطراف به ما ارائه می دهند. آنها جزئیاتی را که پری اپیکال یا بایت وینگ ممکن است در اختیار ما قرار دهد ارائه نمی کنند، اما یک دید کلی به ما می دهند.

دلایل انجام یک فیلم پانوراما عبارتند از:

 بیمارانی که نمی توانند نماهای داخل دهانی را تحمل کنند مثلا با گذاشتن فیلم در داخل دهان دچار تهوع می شوند . یک OPT یک نمای کلی از دندان های آنها را در اختیار ما قرار می دهد.

 ارزیابی دندان عقل: OPT ها به ما امکان می دهند مورفولوژی دندان عقل را ارزیابی کنیم، اما مهمتر از آن، امکان ارزیابی ارتباط دندان عقل با عصب آلوئولی تحتانی را فراهم می کند.

 ارزیابی تروما : OPT ها امکان ارزیابی شکستگی های فک پایین، ارزیابی جابجایی شکستگی را فراهم می کند.

 بسیاری از ماشین های جدیدتر OPT امکان نمایش های مقطعی را فراهم می کنند. به عنوان مثال، اگر فقط می خواهید دندان عقل پایین سمت راست را ارزیابی کنید، می توانید فقط یک OPT سمت راست بگیرید. این امر باعث کاهش دوز پرتو به بیمار می شود.

 رادیوگرافی های جانبی مایل

 رادیوگرافی جانبی مایل یا لاترال اوبلیک زمانی مفید است که بیماران رادیوگرافی داخل دهانی را تحمل نکنند. آنها به ویژه در کودکانی که ممکن است همکاری کمتری داشته باشند مفید هستند.

 برای رادیوگرافی جانبی مایل، بیمار در حالی می نشیند که فیلم در کنار صورتش باشد و پرتو اشعه ایکس به صورت مایل از سمت مقابل صورت می آید. 

این رادیو گرافی هر دو طرف فک را نشان میدهد .

علاوه بر ارزیابی پوسیدگی، می توان از آنها برای ارزیابی آسیب شناسی عمومی فک استفاده کرد.

 رادیوگرافی خلفی قدامی (PA).

 اینها می توانند از طریق جمجمه یا از طریق فک پایین انجام شوند . نماهای جمجمه PA در ارزیابی آسیب شناسی جمجمه، مانند بیماری پاژه، یا شکستگی طاق جمجمه مفید است.

 برای این نوع تصویر، بیمار رو به فیلم اشعه ایکس می نشیند و پیشانی و نوک بینی او فیلم را لمس می کند. سپس لوله اشعه ایکس در پشت بیمار، به صورت افقی در پشت سر/پایه جمجمه قرار می گیرد.

برای فک پایین PA، بیمار به همین ترتیب می‌نشیند اما پرتو را پایین می‌آوریم تا همسطح راموس فک پایین باشد.

نمای روبروی فک پایین یا مندیبل معمولاً برای ارزیابی شکستگی های فک پایین انجام می شود - معمولاً همراه با یک فیلم پانوراما.گرفته می شود

رادیوگرافی اکسیپیتومنتال (OM).

نماهای OM معمولا برای ارزیابی شکستگی های میانی صورت یا آسیب شناسی سینوسی گرفته می شود. همانطور که معمولاً شکستگی ها را با این نما ارزیابی می کنیم، معمولاً آن را از دو زاویه می گیریم.

برای گرفتن نمای OM، بیمار رو به فیلم اشعه ایکس می نشیند، اما به جای اینکه سر خود را مانند فک پایین/جمجمه به سمت جلو متمایل کنند، سر خود را به سمت عقب خم می کنند تا چانه اش فیلم اشعه ایکس را لمس کند.برای یک نمای OM 0º، لوله اشعه ایکس به صورت افقی با پس سر قرار می گیرد. در تصویر زیر، با حرکت دادن لوله اشعه ایکس به 30 درجه از افقی، یک نمای OM 30 درجه گرفته شده است. این دو نما تصاویر متفاوتی را در اختیار ما قرار می دهد و می توانیم آنها را برای ارزیابی هر شکستگی با هم مقایسه کنیم.

سفالوگرام های جانبی

 اینها معمولاً به عنوان بخشی از برنامه ریزی درمان ارتودنسی و برای ارزیابی پیشرفت درمان گرفته می شوند. آنها با استفاده از سفالوستات مصرف می شوند.